علي معلم به نقد فرهنگي و سينمايي اين روزها آبرو و اعتبار داد.

برنامه «هفت» جمعه شب بيستم خرداد 1390 نقطه عطفي در برنامه‌سازي تلويزيون درباره سينماي ايران بود. در فضاي پر سوءتفاهم و دلگيرانه‌اي كه بخش نقد اين برنامه به واسطه تك صدايي تحميلي و انحصار اجباري به آن تن داده بود، حضور علي معلم در نقد و بررسي فيلم «جرم» ساخته مسعود كيميايي اتفاقي فرخنده و خجسته بود كه خيلي چيزها را براي خيلي‌ها روشن كرد.

علي معلم در مقابل منتقد ثابت برنامه و مخالف فيلم «جرم» و سازنده‌اش چنان با تسلط، منطق، استدلال، سواد، بينش اجتماعي فرهنگي، شناخت و احاطه به موضوع حرف زد كه نه تنها طرفداران و دوستداران سينماي كيميايي را اغنا كرد، بلكه مخالفانش را هم به تحسين و اي بسا پذيرش چيزهايي واداشت كه مدت‌ها بود در فضاي نقد سينمايي و هنري جامعه كم‌تر نشاني ازش پيدا مي‌شد. معلم - به جناس اسمش مثل يك آموزگار مسلط - به منتقد ثابت «هفت» و مخاطبان برنامه درس تحليل فيلم و نقد هنري داد و نشان داد كه فقدان و كمبود نقد جامعه‌شناسانه و تحليل فرامتني در تبيين و تفسير يك اثر هنري و مشخصاً يك فيلم چه نتايج وخيمي دارد؛ نتايجي از جمله افتادن منتقد برنامه "هفت" به دامن توهين و زشت‌گويي و رديف‌كردن ايرادهاي گاه بني‌اسرائيلي و كليشه‌اي و تك خطي كه همه‌شان در مقابل توضيح‌ها و توصيف‌هاي درست و منطقي معلم رنگ باخت و فرو ريخت تا معلوم شود دست و چنته برخي منتقدان سينمايي ما در تحليل برخي آثار پيچيده و مهم و موثر فيلمسازي مثل كيميايي تا چه حد خالي بوده است.

تا همين‌جا بايد چند خوشحالي را به صراحت اعلام كرد؛ يك اين‌كه از اين به بعد ديگر لازم نيست براي ديگران توضيح داد كه فلان منتقد، نماينده و نماد و شاخص صنف ما نيست و الگوهاي بهتري هم براي اين عرصه وجود دارد (و اين فقط يكي از آن جمع بود)؛
دو اين‌كه اميدوارم چند مناقشه ريشه‌اي و بي‌اساس كه سال‌هاست روي تحليل و نقد سينمايي ما سايه انداخته، با مرور و يادآوري حرف‌هاي علي معلم در برنامه حل و فصل شده باشد و نگاه به كارنامه و آثار متاخر و حتي متقدم فيلمسازان مهمي مثل مسعود كيميايي، علي حاتمي و داريوش مهرجويي كه بيش‌ترين لطمه را از اين نگاه‌هاي كليشه‌اي و تهي و بي‌پشتوانه خورده‌اند، شكل عوض كند و رنگ ديگري بگيرد؛
سه اين‌كه حالا سطح و استاندارد نقد و تحليل فيلم و اصلاً الگوهاي مناظره يا مباحثه و گفت‌وگوي فرهنگي - سينمايي در برنامه‌هاي تلويزيون چند پله‌اي ارتقا پيدا كرد و بينندگان و مخاطبان اين برنامه و برنامه‌هاي مشابه هر چيزي را به جاي نقد فيلم قبول نخواهند كرد. اعاده حيثيت از منتقد سينما و فضاي نقد و تحليل فرهنگي هنري در برنامه "هفت" اين هفته مديون صراحت و جسارت و تسلط علي معلم، گزينش خوب و هوشمندانه و فضاسازي درست فريدون جيراني، وقت كافي دادن مديران تلويزيون و شبكه سه براي به بار نشستن و عقيم نماندن بحث، بحث‌انگيزي فيلم «جرم» و سازنده‌اش و البته گوش شنوا و سعه صدر و كوشش مسعود فراستي براي آموختن و پذيرش منطق و استدلال است.

 اين برنامه را به فال نيك مي‌گيرم، به آمار اس‌ام‌اس‌هاي يك برنامه گفت‌وگو محور نيمه شبي به عنوان يك نويسنده سينمايي مي‌نازم و اميدوارم اين جلسه باب بحث‌هاي جدي‌تر و ريشه‌اي‌تري را براي سينماي ايران باز كند كه اين روزها بيش‌تر از هميشه به گفتن و شنيدن تحليل‌هاي همه جانبه و عميق و بنيادين نياز دارد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: